Trzy podstawowe makroskładniki, które są budulcem dla naszego organizmu to: tłuszcze, węglowodany i białka. Zapotrzebowanie dobowe na białko u dorosłej kobiety wynosi 0,7 grama na kilogram ciała, u dorosłego mężczyzny do 1 grama na kilogram ciała. Przy wzmożonej aktywności sportowej to zapotrzebowanie jest prawie dwukrotnie większe. Natomiast nadmiar białka w diecie może być szkodliwy nawet dla zdrowego człowieka, obciąża nerki oraz wątrobę. Czasem ograniczenie spożycia białka jest wręcz zalecane. Dlaczego i co wtedy jeść? Które produkty są niskobiałkowe?
Kto szczególnie powinien zainteresować się dietą niskobiałkową?
Produkty niskobiałkowe zalecane są przede wszystkim dla osób:
– zmagających się z chorobami nerek, z niewydolnością nerek,
– z niewydolnością wątroby,
– z chorobami trzustki, dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego,
– które cierpią na felynoketonurię, chorobę metaboliczną, której przyczyną jest niedobór enzymu uczestniczącego w przemianie białka,
– z chorobami metabolicznymi, które polegają na zakłóceniu metabolizmu aminokwasów.
Dieta niskobiałkowa jest dietą leczniczą, zazwyczaj polega na spożywaniu do 50 g białka na dobę i nie zaleca się stosowania tej diety bez wskazań zdrowotnych. Zazwyczaj określa się indywidualną granicę tolerancji białka przez organizm i dostosowuje do tego dietę.
Jakie produkty są dozwolone?
Przede wszystkim trzeba polubić się z różnorodnymi warzywami, z wyjątkiem tych strączkowych. Świeże owoce oraz soki również mają niską zawartość białka, więc warto po nie sięgać. A co z tłuszczami? Dozwolone jest masło, margaryna, oleje roślinne, oliwa z oliwek – dodawane do potraw na zimno.
Poniżej znajdziesz tabelę z przykładowymi dozwolonymi produktami i ich zawartością białka na 100 g.
Produkt | Ilość białka w 100 g | |
WARZYWA | Marchew | 0,9 g |
Jarmuż | 4,3 g | |
Burak | 1,6 g | |
Rzodkiewka | 0,7 g | |
Rzepa | 0,9 g | |
Dynia | 1 g | |
Pomidor | 0,88 g | |
zmiksowany szpinak | 2,6 g | |
Pietruszka | 3 g | |
Kabaczek | 1,2 g | |
Seler | 1,6 g | |
Sałata zielona | 1,5 g | |
Szparagi | 2,2g | |
Ogórek zielony | 0,7 g | |
Ziemniaki gotowane | 1,9 g | |
Papryka | 14 g | |
Cebula | 1,1 g | |
Kukurydza | 3,27 | |
OWOCE | Jabłka | 0,3 g |
Banany | 1,1 g | |
Brzoskwinia | 0,9 g | |
Śliwki | 0,7 g | |
Winogrona | 0,6 g | |
Pomarańcze | 0,9 g | |
Cytryny | 1,1 g | |
Grejpfrut | 0,8 g | |
Arbuz | 0,6 g | |
Owoce leśne | 0,7 g | |
TŁUSZCZE | Masło | 0,9 g |
Margaryna | 0,2 g | |
Oliwa z oliwek | 0 g |
Warzywa: Jarmuż, szpinak, marchew, buraki, rzodkiewka, rzepa, dynia, pomidor bez skórki, kabaczek, szparagi, pietruszka, seler, sałata zielona, fasolka szparagowa, groszek zielony, kalafior, ogórek zielony, ziemniaki gotowane, papryka, cebula, pietruszka, kukurydza.
Owoce: Jabłka, banany, papaja, melon, brzoskwinia, śliwki, winogrona, pomarańcze, cytryny, limonki, grejpfruty, suszone owoce, soki owocowe, ananas, figi, arbuz, żurawina, banan, owoce leśne.
Tłuszcze: Masło, margaryna, roślinne oleje, oliwa z oliwek.
Zboża: Chleb pszenny niskobiałkowy, skrobia ziemniaczana, płatki kukurydziane, makaron pszenny niskobiałkowy, ryż biały w umiarkowanych ilościach.
Zalecane przyprawy: Koper, słodka papryka, zioła takie jak lubczyk, natka pietruszki, oregano, melisa, tymianek, wanilia, cynamon, sok z cytryny, kminek.
Inne: Dżem, powidła, miód, kisiele.
Pieczywo, dania gotowe i zamienniki
Pieczywo powinno być zrobione ze specjalnej mąki niskobiałkowej. W coraz większej ilości supermarketów można już kupić tego typu produkty niskobiałkowe. Oferują je też stacjonarne i internetowe sklepy ze zdrową żywnością. Aby polepszyć smak pieczywa niskobiałkowego warto zapiec je w tosterze i polać oliwą z oliwek. Producenci oferują też coraz więcej słodkich lub słonych przekąsek, które mogą umilić i urozmaicić dietę. Wśród gotowych produktów znajdziesz pasztety, makarony, gotowe dania, paluszki, zamienniki jajek, ciasto na gofry, korzenne ciasteczka, mieszanki na naleśniki i wiele innych produktów, które pomagają smacznie i zdrowo jeść!
W sieci jest też coraz więcej inspiracji i ciekawych przepisów na naprawdę wartościowe dania z uwzględnieniem zasad diety niskobiałkowej. Praktyka pozwala modyfikować przepisy i dostosowywać do swoich osobistych preferencji.
Czego należy unikać?
Dieta niskobiałkowa oznacza konieczność wykluczenia produktów bogatobiałkowych takich jak: mięso, ryby, jaja, mleko, nasiona, orzechy, produkty zbożowe, warzywa strączkowe, kakao, czekolada do picia, dania gotowe, napoje alkoholowe, słodycze, smalec, niedojrzałe owoce, kiszonki, czereśnie, daktyle, solone warzywa. Aby dieta była pełnowartościowa, należy wspomagać się o zamienniki tradycyjnych produktów spożywczych, takie jak sery, mleko, jajka, pasztety. Powinno ograniczyć się spożycie soli. Potrawy najlepiej gotować w wodzie i na parze. Mogą być również duszone bądź pieczone bez dodatku tłuszczu.
Gotowanie i jedzenie z uwzględnianiem zasad diety niskobiałkowej nie musi być nudne i jednostajne. Nadal można cieszyć się wielką różnorodnością smaków, bez szkodzenia własnemu zdrowiu.