Zapalenie prostaty i związane z nim objawy są częstym schorzeniem i przyczyną zgłaszania się mężczyzn do poradni urologicznych. Występujące objawy i dyskomfort mogą przypominać zapalenie układu moczowego, jednak bardzo ważne jest w tym wypadku stwierdzenie przyczyny tych dolegliwości.
Prostata
Inaczej nazywana gruczołem krokowym lub sterczem. Znajduje się on tuż pod pęcherzem moczowym, do przodu od odbytnicy a do tyłu od spojenia łonowego, a przez jego środek przebiega cewka moczowa. Jest to niewielki narząd występujący u tylko u mężczyzn, który wielkością i kształtem przypomina kasztana. Jego obecność nie jest obojętna, ponieważ pełni istotną funkcję dla męskiego układu rozrodczego. Bowiem wytwarza substancje, która jest składnikiem spermy. Ten płynny wytwór gruczołu ma za zadanie dostarczyć substancji odżywczych dla plemników, a także zawiera enzymy niezbędne w procesie zapłodnienia komórki jajowej.
Zapalenie prostaty
Oznacza obecność stanu zapalnego stercza. Najczęstszą przyczyną rozwoju zapalenie jest zakażenie bakteryjne, jednak zdarza się, że nie jest znane źródło zakażenia. Zapalenie gruczołu krokowego ze względu na czas trwania dzieli się na:
Zapalenie ostre występujące rzadko, wywołane przez bakterie E. coli, Proteus i Klebsiella. Do zakażenia dochodzi na skutek przemieszczania się bakterii do wnętrza cewki moczowej, a następnie do prostaty wywołując zapalenie. Ważne jest, by pamiętać, że schorzenie to nie jest chorobą przenoszoną drogą płciową. Zwiększone ryzyko rozwoju tej choroby występuje w przypadku:
-
- cewnikowania pęcherza moczowego,
- uszkodzenia prostaty podczas biopsji lub zabiegu,
- zwężenia cewki moczowe,
- powiększenia gruczołu krokowego,
- długotrwałej infekcji dróg moczowych,
- stosunku analnego bez prezerwatywy.
Zapalenie przewlekłe stwierdzane w sytuacji utrzymywania się objawów przez ponad trzy miesiące. Choroba może dotyczyć nawet aż 20% mężczyzn, zwłaszcza w wieku 35-50 lat. Ze względu na przyczynę występuje:
- przewlekłe bakteryjne zapalenie stercza, stanowiące do 10% przewlekłych zapaleń, wywołane jest tymi samymi bakteriami, które powodują postać ostrą,
- zespół przewlekłego zapalenia stercza to aż 90% przypadków stanu przewlekłego. Nie jest jednak wywołany przez mikroorganizmy, a raczej wiąże się go ze stresem, zaburzeniami hormonalnymi, chorobami autoimmunizacyjnymi czy zaburzeniami emocjonalnymi.
Objawy zapalenia stercza
W przypadku ostrego zapalenia prostaty objawy pojawiają się nagle i są silne, natomiast przewlekłe zapalenie przebiega z okresami zaostrzeń i remisji objawów. Typowe dolegliwości to:
- silny ból stercza, odczuwany w okolicy krocza, odbytu, nad spojeniem łonowym i odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa,
- ból prącia i/lub moszny,
- ból podczas defekacji,
- ból prostaty podczas badania per rectum.
Tym typowym objawom mogą towarzyszyć pewne dolegliwości znacznie mniej charakterystyczne takie jak:
- ogólne osłabienie,
- gorączka,
- bóle mięśni,
- dreszcze,
- częsta potrzeba oddawania moczu,
- ból podczas mikcji,
- trudność oddawania moczu.
Diagnostyka
Opiera się na dokładnym wywiadzie, dodatkowo wykonywane jest badania per rectum, umożliwiającego ocenę gruczołu krokowego. Jednak aby wskazać bakteryjne podłoże zakażenia, należy wykonać badanie ogólne moczu oraz jego posiew. Jeśli wynik posiewu okaże się ujemny, trzeba pobrać wydzielinę z gruczołu krokowego. Aby uzyskać próbkę wydzieliny, lekarz wykonuje masaż prostaty i pobiera płyn wyciekający z cewki. Czasami to się nie udaje i pobiera się dwie próbki moczu, a druga z nich jest pobrana po wykonaniu masażu prostaty.
Leczenie
Jeżeli przyczyną zapalenia prostaty są bakterie, to leczenie opiera się na antybiotykoterapii, która może trwać nawet do kilku tygodni. W przypadku przewlekłego zapalenia niebakteryjnego antybiotyki nie mają zastosowania. Korzyści w łagodzeniu objawów może zapewnić odpowiednia dieta, unikanie pikantnych przypraw, kawy, alkoholu i papierosów. Ze względu na komponentę emocjonalną poprawę stanu zdrowia może przynieść psychoterapia lub leczenie przeciwdepresyjne. Warto również poszukać pomocy u fizjoterapeuty.
Zapalenie prostaty – podsumowanie
Zapalenie prostaty to schorzenie często występujące w populacji mężczyzn wymagające wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia leczenia. Ze względu na uporczywe, nieprzyjemne objawy bólowe okolicy krocza i odbytu pacjenci wcześnie udają się do lekarza i uzyskują potrzebna pomoc. Warto pamiętać, że czasami przewlekłe zapalenie jest wynikiem szerszego problemu często natury emocjonalnej wymagającego innego podejścia do leczenia.